Барлығы әдемі, сау теріге ие болғысы келеді - және сіздің теріңізді қорғау терінің қатерлі ісігі мен басқа да денсаулыққа қатысты мәселелерді азайтады. Дегенмен, барлық тері бірдей қорғанысты қажет етпейді. 1975 жылы Гарвард университетінің дерматологы жасаған Fitzpatrick Skin Type жүйесі күннің күйіп қалуы мен тері қатерлі ісігінің қаупі туралы ойлануға және дұрыс сақтық шараларын қабылдауға көмектеседі. Fitzpatrick терісінің түрін үйде қарапайым викторина арқылы анықтаңыз немесе нұсқаулық алу үшін денсаулық сақтау маманына хабарласыңыз.
Қадамдар
3 -ші әдіс 1: Стандартты викторинадан өту
Қадам 1. Айнадағы көзіңізге қараңыз
Қағаз бен қалам немесе қарындаш алыңыз және келесі сұрақтарды шешкен кезде ұпайларыңызды жазыңыз. Алдымен айнаға қарап, көздің түсіне қараңыз. Осы нүктелік жүйені қолдана отырып, көздің түсіне қарай дұрыс ұпай санын тағайындаңыз:
- Ашық көк, ақшыл жасыл немесе ақшыл сұр = 0 балл
- Көк, сұр немесе жасыл = 1 ұпай
- Жаңғақ немесе ақшыл қоңыр = 2 балл
- Қара қоңыр = 3 ұпай
- Қоңыр қара = 4 ұпай
2 -қадам. Шаштың тамырын тексеріңіз
Шашыңыздың түсі табиғи, ешқандай бояусыз немесе бояусыз екенін ескеріңіз. Егер сіздің шашыңыз боялған болса, тамырыңызға қараңыз - соңғы бояудан бері сіздің басыңыздан өскен шаш. Шашыңыздың табиғи түсі үшін төмендегілерге негізделген ұпайларды тағайындаңыз:
- Ашық аққұба немесе қызыл = 0 ұпай
- Аққұба = 1 ұпай
- Қою аққұба немесе ақшыл қоңыр = 2 балл
- Қара қоңыр = 3 ұпай
- Қара = 4 ұпай
3 -қадам. Күн сәулесі түспейтін теріңізді тексеріңіз
Теріңіздің күн сәулесі түспейтін аймағын табыңыз. Әдетте киім астына немесе шомылу костюмінің астына жасырылатын теріні қараңыз, мысалы, сіздің түбіңіз. Күннің алдындағы табиғи түсіңізге өзіңізге ұпай беріңіз:
- Піл сүйегі ақ = 0 ұпай
- Бозғылт немесе әділ = 1 ұпай
- Алтын түстес бежевый әділ = 2 балл
- Ашық қоңыр немесе зәйтүн = 3 ұпай
- Қара қоңыр немесе қара = 4 ұпай
Қадам 4. Сепкілдеріңізді санаңыз
Терінің сол аймағында күн сәулесі түспейтін сепкілдерді іздеңіз. Оларды сөзбе -сөз санаудың қажеті жоқ - жай ғана осы жабық жерлерде қанша сепкіл бар екенін байқап, түсінік алыңыз. Өзіңізге тиісті ұпайларды беріңіз:
- Көптеген сепкілдер (теріңіздің көп бөлігін жабады) = 0 ұпай
- Бірнеше сепкілдер (лоттар, бірақ бәрі емес) = 1 ұпай
- Бірнеше сепкілдер (кейбіреулері анда -санда шашыраңқы) = 2 балл
- Сепкілдер өте аз (тек 1-3 үлкен алаңда) = 3 балл
- Ешқандай = 4 ұпай
5 -қадам. Күндегі уақытты күннің күйген санымен салыстырыңыз
Күн астында өткізген кездеріңізді еске түсіріңіз. Өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Күн сәулесінде өткізген уақыттарымның ішінде мен жиі күйіп қалдым ба?». Бұл сіздің теріңізге күн сәулесіне қалай жауап беретіні туралы түсінік береді. Теріңізге сәйкес келетін мәлімдемеге сүйене отырып, өзіңізге ұпай беріңіз:
- «Мен әрқашан күйдіремін, көпіршіктенемін және тазарамын» = 0 ұпай
- «Мен жиі күйдіремін, көпіршікті және қабығымды түсіремін» = 1 балл
- «Мен кейде күйемін» = 2 балл
- «Мен сирек күйемін, егер мүлде» = 3 балл
- «Мен ешқашан жанбаймын» = 4 ұпай
6 -қадам. Сіз тотығып қалдыңыз ба деп ойланыңыз
Енді ойланыңыз, егер сіз күн астында болғанда, сіз тотығасыз ба, күнде болу сіздің теріңізді күңгірт етеді. Сізде сәл тотығу немесе өте тотығу маңызды емес, тек тотығып тұрғанын ескеріңіз. Өзіңізге ұпай беріңіз, қай мәлімдеме сізді жақсы сипаттайды:
- «Мен ешқашан тотығпаймын, мен үнемі күйемін» = 0 ұпай
- «Мен сирек күйемін» = 1 ұпай
- «Мен кейде тотығамын» = 2 балл
- «Мен жиі тотығамын» = 3 ұпай
- «Мен үнемі тотығамын» = 4 ұпай
7 -қадам. Терінің қаншалықты терең күйгенін анықтаңыз
Енді сіз қаншалықты қызарып бара жатқаныңызды қарастырыңыз - күн сіздің теріңізді сәл күңгірт етеді немесе әлдеқайда күңгірт етеді. Қандай мәлімдеме сізді жақсы сипаттайтынын анықтаңыз және өзіңізге дұрыс ұпай санын беріңіз:
- «Мен өте аз тоямын немесе мүлде емес» = 0 балл
- «Мен аздап тотығамын» = 1 балл
- «Мен орташа дәрежеде тотығамын» = 2 балл
- «Мен терең күйдім» = 3 ұпай
- «Менің терім табиғи түрде қараңғы» = 4 балл
Қадам 8. Бетіңіздің күн сәулесіне сезімталдығы үшін нүкте қойыңыз
Сіздің бетіңіздің күн сәулесіне сезімталдығы туралы ойланыңыз. Өзіңізге сұрақтар қойыңыз: «Мен күн сайын бетке күн қорғанысын киюім керек пе?» және «Күн сәулесі мені жаруға немесе терінің өзгеруіне әкеліп соқтырады ма?» Сіздің бетіңізге күн сәулесінің сезімталдығы үшін ұпай беріңіз:
- Өте сезімтал = 0 ұпай
- Сезімтал = 1 балл
- Қалыпты = 2 ұпай
- Тұрақты = 3 ұпай
- Өте төзімді, ешқашан проблема болған жоқ = 4 балл
Қадам 9. Терінің түрін анықтау үшін ұпайларыңызды қосыңыз
Жоғарыдағы сұрақтар бойынша жинаған барлық ұпайларыңызды жинақтаңыз. Ұпайлардың жалпы санын сәйкес Fitzpatrick тері түріне сәйкестендіріңіз:
- 0-6 балл = I түрі
- 7-12 балл = ІІ тип
- 13-18 балл = ІІІ тип
- 19-24 балл: IV тип
- 25-30 балл: V түрі
- 31 балл немесе одан жоғары: VI түрі
3 -ші әдіс 2: Нұсқаулық алу үшін кәсіби маманға бару
Қадам 1. Терінің түрін анықтау үшін дәрігерге қаралыңыз
Fitzpatrick викторинасы пайдалы болғанымен, ол әлі де субъективті және кәсіби медициналық кеңестің орнын алмайды. Медициналық провайдермен кездесуге жазылып, Fitzpatrick тері түрін анықтауға көмек сұраңыз. Олар мұны сізден гөрі жақсы түсінуі мүмкін.
Қадам 2. Дерматологқа жолдама сұраңыз
Егер сіздің тұрақты дәрігеріңіз Fitzpatrick терінің түрін қалай анықтау керектігін білмесе, дерматологқа жолдама сұраңыз. Дерматологтар - теріге маманданған дәрігерлер. Олар сізге тері күтімі туралы кеңес беру және кез келген мәселелерді диагностикалау мен емдеудің ең жақсы таңдауы болуы мүмкін.
Қадам 3. Егер мең өзгеріп жатса, дереу тексеруден өтіңіз
Егер сіз теріңізде жаңа өсулер немесе терінің өзгеруі байқалса, дереу дәрігерге қаралыңыз. Тері қатерлі ісігі өлімге әкелуі мүмкін, ал мольдің өзгеруі көбінесе меланоманың алғашқы белгісі болып табылады. Егер сізде қышу, қан кету, қыртыс, өсу немесе басқа жолмен өзгеретін мең бар болса, дәрігерге қаралыңыз. Ай сайын теріңізді тексеріп, егер сіз осы өзгерістерді байқасаңыз, дәрігерге хабарлаңыз:
- A симметрия: мольдер салыстырмалы түрде симметриялы болуы керек - бәрі бірдей, біркелкі емес пішінді
- B тәртіп: қалыпты мольдер әдетте анықталған шекарасы бар дөңгелек болады; ақшыл, тұрақты емес шекара қиындықтың белгісі болуы мүмкін
- C Олор: біркелкі емес, ақшыл түс проблеманың белгісі болуы мүмкін
- Diameter: меңді өлшеңіз - дәрігерге қарындаш өшіргішпен бірдей диаметрі 6 дюймден асатын нәрсені табыңыз.
- E толқу: кез келген мөлшердегі, пішіндегі, биіктіктегі немесе кез келген өзгеріс дәрігерге баруды талап етеді
3 -ші әдіс 3: Терінің түріне арналған дұрыс қорғанысты қолдану
Қадам 1. Егер сіз I немесе II типті тері болсаңыз, үлкен сақтық шараларын қолданыңыз
I және II типті адамдар сирек немесе ешқашан тотығпайды және әрдайым дерлік күнде күйіп кетеді. Бұл сізді карцинома мен меланома сияқты тері қатерлі ісігіне өте сезімтал етеді. Өзіңізді жақсы қорғау үшін мына нұсқауларды орындаңыз:
- Күн сайын ашық теріге SPF 30 немесе одан жоғары күн қорғанысын қолданыңыз.
- UPF рейтингісі 30 немесе одан жоғары киім киіңіз.
- Мүмкіндігінше көлеңкеде болыңыз.
- Ай сайын терінің өзгеруін және өсуін тексеріңіз.
- Теріні кәсіби тексеруден өткізу үшін жыл сайын дәрігерге қаралыңыз.
Қадам 2. Егер сіз терінің III немесе IV түріне жатсаңыз, орташа сақ болыңыз
ІІІ типті адамдар кейде күн сәулесінде күйіп кетеді, кейде тотығады. IV типті адамдар оңай күйеді және күйіп қалу ықтималдығы аз, бірақ әлі күнге дейін тері ісігіне бейім. Күн сәулесінен қауіпсіз болу үшін мына сақтық шараларын орындаңыз:
- Ашық жерлерде күн сайын SPF 15 немесе одан жоғары күн қорғанысын қолданыңыз.
- Көлеңкені таңғы 10 -нан кешкі 16 -ға дейін күн қатты болған кезде іздеңіз.
- Ай сайын терінің өзгеруін немесе өсуін тексеріңіз.
- Сіздің дәрігеріңізден жыл сайын теріні тексеріп тұрыңыз.
3-қадам. Егер сіз V немесе VI типті болсаңыз, күн сәулесі түспейтін жерлерді мұқият тексеріңіз
V және VI типтегі адамдар сирек күйеді, бірақ бәрібір тері ісігіне шалдығуы мүмкін. III және IV типті сақтық шараларын орындаңыз - SPF 15+ күннен қорғайтын кремді қолданыңыз және таңертеңгі 10 -нан кешкі 16 -ға дейін көлеңке іздеңіз. Сонымен қатар, сіз лентигинозды меланома деп аталатын тері қатерлі ісігінің қауіпті түріне шалдығуыңыз ықтимал. Бұл әдетте дененің күн сәулесі түспейтін бөліктерінде болады. Өзіңізді қауіпсіз ету үшін мына сақтық шараларын орындаңыз:
- Ай сайын терінің өзгеруін немесе өсуін тексеріңіз және жыл сайын кәсіби скринингтен өтіңіз.
- Қолдарыңыздың, табандарыңыздың және еріндер тәрізді шырышты қабаттардың күдікті өзгерістеріне ерекше назар аударыңыз.
4-қадам. Егер сіз IV-VI типті болсаңыз, тері процедураларына абай болыңыз
IV, V және VI тері типтерінде гиперпигментация қаупі жоғары (тері жамылғылары күңгірттенеді) және гипопигментация (тері жамылғылары ақшыл болады). Бұл күннің әсерінен немесе кейбір аурулардың немесе медициналық процедуралардың қабынуынан болуы мүмкін. Егер сіз осы тері түрлерінің бірі болсаңыз, келесі әрекеттерді жасамас бұрын пигментті өзгерту қаупі туралы дерматологпен кеңесіңіз:
- Химиялық пилинг алу
- Третиноинді қолдану (ретиной қышқылы); ретинол қауіпсіз балама болуы мүмкін
- Гидрохинонмен жеңілдететін өңдеуді қолдану
- Лазерлік немесе IPL (қарқынды импульсті жарық) емін алу
5-қадам. Егер сіз IV-VI типті болсаңыз, емдік жараларды ылғал ұстаңыз
Егер сіз IV, V немесе VI типті болсаңыз, сізде тыртықтың пайда болу қаупі жоғары немесе келоидтер немесе тыртықтар пайда болады. Емдеу кезінде кез келген емдік жараны ылғал ұстаңыз - кептіру тыртықтың пайда болу қаупін арттырады. Бұл аймаққа неоспорин немесе майлы желе сияқты антибиотикалық жақпа қолданыңыз.
